W dzisiejszym świecie brak możliwości korzystania z komputera może prowadzić do uczucia wykluczenia. Coraz więcej naszych działań jest uzależnionych od nowoczesnej technologii i internetu. Komputerowy sprzęt pozwala nam na kontakt z bliskimi, pracę i korzystanie z różnych modeli rozrywki. Również osoby z niepełnosprawnością wzroku mają potrzebę korzystania z tego typu sprzętu. Nowoczesna technologia oferuje do tego odpowiednie urządzenia i oprogramowanie, które umożliwiają osobom niewidomym i niedowidzącym korzystanie z technologicznych nowinek, stanowiąc często ogromne ułatwienie w codziennym funkcjonowaniu.
Osoby niedowidzące powinny mieć możliwość korzystania z nowoczesnych technologii, ponieważ wiele codziennych interakcji zarówno osobistych, jak i zawodowych odbywa się właśnie poprzez komunikację online. Chodzi tu przede wszystkim o maile, komunikatory internetowe i platformy społecznościowe. Brak dostępu do komputera i odpowiedniego oprogramowania może utrudniać komunikację z innymi osobami, wymianę doświadczeń i uczestnictwo w życiu społecznym. W przypadku osób niewidzących czy niedowidzących komputer to także doskonałe narzędzie do edukacji i możliwość aktywności zawodowej. Brak dostępu do takiego narzędzia może ograniczać możliwości edukacyjne i zawodowe, co, jeśli chodzi o osoby z niepełnosprawnością narządu wzroku, może prowadzić do pewnego rodzaju wykluczenia.
Internet jest głównym źródłem informacji na temat zdrowia, rozrywki i wielu innych dziedzin. Brak dostępu do internetu uniemożliwia wykorzystanie tych cennych informacji. Poza tym komputer to także narzędzie niezbędne do wypełniania ważnych dokumentów i kontaktu z urzędami, co może być szczególnym ułatwieniem dla osób starszych i niedowidzących. Korzystanie z e-usług administracji publicznej, takich jak e-deklaracje czy e-recepty to ogromne ułatwienie w codziennym życiu osób, które nie są zbyt mobilne. Komputery umożliwiają również dokonywanie zakupu produktów i usług, co może być również ogromnym ułatwieniem dla wielu osób.
Komputer może również wspierać rozwój osobisty. Technologia cyfrowa daje możliwość nauki nowych umiejętności, rozwijania zainteresowań i odkrywania pasji. Brak dostępu do sprzętu i odpowiedniego oprogramowania może ograniczać możliwości rozwoju osobistego i samorealizacji. Ogranicza także możliwości pracy zdalnej lub hybrydowej. Brak umiejętności posługiwania się nowoczesną technologią to mniejsza szansa na znalezienie pracy i uczestnictwo w zdalnej rekrutacji. Dzięki nowoczesnej technologii mamy dostęp do kursów e-learningowych, webinarów i konferencji online. Brak możliwości korzystania z komputera może prowadzić do poczucia frustracji i wykluczenia z cyfrowego oraz informacyjnego. W jaki sposób umożliwić jednak korzystanie z nowoczesnych technologii osobom niewidomym?
Istnieje wiele programów i sprzętów, które umożliwiają osobom z wadą wzroku samodzielny dostęp do zasobów online. W przypadku osób niewidomych z pewnością sprawdzą się programy do odczytu ekranu, takie jak JAWS Standard, który umożliwia pracę na komputerze poprzez wykorzystanie mowy syntetycznej i pisma Braille’a. Potrafi również opisywać obiekty graficzne i wykresy w arkuszach kalkulacyjnych. Program ZoomText Magnifier, który pozwala na powiększanie tekstu i odczytywanie go z ekranu, może być wykorzystywany przez osoby z różnym stopniem niepełnosprawności narządu wzroku – pomaga osobom tracącym wzrok na przejście na bezwzrokową i samodzielną obsługę komputera.
Oprogramowanie dla osób niewidomych i niedowidzących to bardzo szeroki wybór różnych propozycji, które z powodzeniem można dopasować do konkretnych potrzeb użytkownika:
Popularne programy powiększająco-mówiące mają najczęściej do wyboru różne głosy i różne formy zaznaczania aktualnie czytanego tekstu. Niektóre systemy umożliwiają pracę na komputerze przy wsparciu pisma Braille'a, tak jak program SuperNova Access Suite, który udźwiękawia system operacyjny Windows i obsługuje brajlowskie monitory i notatniki. Takie oprogramowania umożliwiają bardzo sprawną pracę z przeglądarkami internetowymi i często obsługują większość popularnych programów biurowych, co zdecydowanie ułatwia pracę.
Polskie i angielskie syntezatory mowy potrafią czytać tekst z ekranu komputera, ułatwiając dostęp do wyszukiwanych informacji.
Programy powiększające są dedykowane osobom niedowidzącym – powiększają wszystko, co znajduje się na ekranie komputera i zapewniają wysoką jakość obrazu. To zapewnia wygodne korzystanie z komputera i zmniejsza poczucie zmęczenia oczu. Niektóre programy umożliwiają powiększenie obrazu kilkadziesiąt razy, wygładzając jednocześnie powiększoną czcionkę oraz umożliwiając modyfikowanie wyświetlanych kolorów, dzięki czemu można dopasować wygląd informacji wyświetlanych na ekranie do preferencji użytkownika.
Kolejną kategorią oprogramowania są programy OCR, czyli Optical Character Recognition, umożliwiające osobie z wadą wzroku przekształcanie zdjęć i grafik na dokumenty tekstowe. ABBY FineReader 16 PDF potrafi przetwarzać zeskanowane dokumenty i pliki pdf do postaci edytowalnego tekstu z zachowaniem układu dokumentu, z kolei Speech2Go BASIC pozwala na zamianę obrazu na plik dźwiękowy.
Komputery i oprogramowanie dla osób niewidomych i niedowidzących to duży wybór różnych możliwości, które bez problemu można dopasować do konkretnych potrzeb. Decyzja o zakupie takiego oprogramowania powinna uwzględniać potrzeby użytkownika i stopień niepełnosprawności narządu wzroku. Nie bez znaczenia jest również zaplecze sprzętowe. Przed wyborem warto zapoznać się z wszystkimi funkcjonalnościami danego oprogramowania i wybrać propozycję najlepiej dostosowaną do swoich oczekiwań.