Piaskownica NVDA

Modyfikowane 2025.02.15.

Poniższa strona opisuje podstawy bezwzrokowego poruszania się po stronach internetowych za pomocą programu NVDA. Jest to jednocześnie miejsce do praktycznego przetestowania opisanych poniżej funkcji i skrótów klawiszowych.

Treść tej strony jest ułożona w sposób, który ułatwia czytanie za pomocą programu odczytu ekranu. Program NVDA, jak również inne programy odczytu ekranu, rozpoznaje, czy tekst jest nagłówkiem, akapitem, linkiem itp.

Naciśnięcie strzałki w dół powoduje, że NVDA odczytuje tekst bez względu na jego atrybut. Natomiast naciśnięcie strzałki w górę powoduje odczytanie wcześniejszego tekstu.

Litera H służy do poruszania się między nagłówkami, które organizują treść tej strony:

• H – przejście do następnego nagłówka
• Shift + H – przejście do poprzedniego nagłówka

Co to jest NVDA?

NVDA (NonVisual Desktop Access) to specjalistyczny program przeznaczony dla osób niewidomych z kategorii programów odczytu ekranu, który umożliwia bezwzrokowe odczytywanie stron internetowych oraz innych treści za pomocą syntezatora mowy lub monitora brajlowskiego. Dzięki NVDA osoby z dysfunkcją wzroku mogą swobodnie korzystać z komputera, uzyskując dostęp do informacji i aplikacji w sposób dostosowany do ich potrzeb. Program może być pobrany za darmo ze strony producenta.

Strona producenta

Instalacja NVDA

Poniżej znajduje się link do Google Drive, gdzie umieściliśmy przenośną kopię NVDA zawierającą zestaw naszych ulubionych dodatków poprawiających dostępność. Instalację można wykorzystać jako przenośną kopię na pendrive lub zainstalować na komputerze lokalnym.

Przed instalacją zalecamy zapoznanie się z Poniższym dokumentem który opisuje wszystkie osiem dodatków zawartych w instalacji. Na końcu dokumentu znajduje się instrukcja tworzenia przenośnej kopii oraz instalacji na komputerze lokalnym.

Opis instalacji

Przenośna kopia NVDA

Samouczek NVDA

Podstawą bezwzrokowej obsługi komputera jest sprawne korzystanie z klawiatury. Ponieważ bezwzrokowe poruszanie się po komputerze jest oparte na wielu skrótach klawiszowych, niezbędne jest, aby niewidomy użytkownik w pierwszej kolejności dobrze znał rozkład klawiszy na klawiaturze. Pomocnym narzędziem w nauce klawiatury jest tryb samouczka, umożliwiający sprawdzenie i przyswojenie skrótów klawiszowych. Dzięki niemu użytkownicy mogą łatwiej opanować funkcje programu i efektywnie korzystać z jego możliwości.

Aby włączyć w samouczek NVDA należy wcisnąć klawisz NVDA oraz cyfrę 1 znajdującą się nad literą Q. Domyślnym klawiszem NVDA jest "insert", ale tak jak w opisanej powyżej kopii przenośnej może to być klawisz Caps Lock.

Podstawowa nawigacja

treść tej strony jest podzielona nagłówkami. Wciśnięcie litery H powoduje przeskoczenie do następnego nagłówka, natomiast wciśnięcie klawiszy Shift+H powoduje odczytanie poprzedniego nagłówka. Spróbujmy teraz przeskoczyć do następnego nagłówka i przeczytać treść znajdującą się poniżej naciskając strzałkę w dół. Innymi słowy, wciśnięcie litery H na klawiaturze powinno spowodować odczytanie tekstu „więcej o nagłówkach”, a następnie wciśnięcie strzałki w dół powinno zacząć odczytywanie akapitu zaczynającego się od słów „Organizowanie tekstu”.

Więcej o nagłówkach

Organizowanie tekstu na stronie internetowej za pomocą różnych rozmiarów nagłówków pomaga w tworzeniu jasnej i czytelnej struktury treści. Dzięki hierarchii nagłówków użytkownicy mogą szybko zorientować się w tematyce i łatwo znaleźć interesujące ich informacje. Nagłówki ułatwiają również nawigację po stronie szczególnie osobom korzystającym z programów odczytu ekranu, dzięki czemu mogą przeskakiwać między nagłówkami, aby sprawniej przeglądać zawartość strony. Nagłówki na stronie internetowej mogą mieć wartości od 1 do 6, gdzie 1 jest największy i najważniejszy, a 6 najmniejszy.

Treść tej strony jest podzielona nagłówkami rozmiaru 2, a tytuł strony jest nagłówkiem rozmiaru 1. Aby poruszać się między nagłówkami różnych rozmiarów, należy nacisnąć cyfrę od 1 do 6 znajdującą się nad klawiaturą QWERTY. Innymi słowy wciśnięcie cyfry 2 spowoduje przeniesienie do następnego nagłówka rozmiaru 2, natomiast naciśnięcie shift+2 spowoduje cofnięcie się do poprzedniego nagłówka rozmiaru 2.

O stronach internetowych

Każda strona internetowa jest czyimś indywidualnym pomysłem i w zależności od wiedzy i umiejętności tej osoby strona będzie bardziej lub mniej przyjazna programom odczytu ekranu. Dobrze zaprojektowana strona powinna mieć treść rozdzieloną za pomocą nagłówków, odpowiednio oznaczone elementy sterujące, przyciski, pola edycyjne itd.

Tryb nawigacji i tryb edycji

W programie NVDA tryb nawigacji i tryb edycji pełnią różne funkcje, umożliwiając użytkownikowi efektywne korzystanie z komputera.

Opisana wcześniej nawigacja między nagłówkami za pomocą litery H jest funkcją trybu nawigacji, który ułatwia przeglądanie i interakcję z elementami na stronie lub w aplikacji.

Z kolei tryb edycji służy do wprowadzania tekstu, na przykład w polach edycji w wyszukiwarce.

Tryb nawigacji:

• Cel: Służy do poruszania się po stronach internetowych, dokumentach i innych interfejsach za pomocą skrótów klawiszowych, umożliwiając szybki dostęp do różnych elementów, takich jak nagłówki, linki, przyciski itp.
• Działanie: W trybie nawigacji klawisze na klawiaturze mają przypisane specjalne funkcje. Na przykład klawisze strzałek mogą służyć do przeskakiwania między elementami strony zamiast przemieszczania kursora.
• Przełączanie: Tryb nawigacji jest domyślnie aktywny poza polami edycyjnymi, ale można się między nimi przełączać, korzystając z NVDA + Spacja.

Tryb edycji:

• Cel: Umożliwia wprowadzanie i edytowanie tekstu w polach edycyjnych, takich jak dokumenty, formularze online, pola tekstowe itp.
• Działanie: Gdy tryb edycji jest aktywny, klawisze na klawiaturze działają zgodnie z ich standardowymi funkcjami, np. klawisze literowe wpisują tekst, a klawisze strzałek przemieszczają kursor w tekście.
• Przełączanie: Tryb edycji włącza się automatycznie, gdy użytkownik przechodzi do pola edycyjnego. Można go również włączyć ręcznie, naciskając NVDA + Spacja.

Poniżej przykładowe pole edycji.