Piaskownica NVDA

Modyfikowane 2024.08.20.

Poniższa strona opisuje podstawy bezwzrokowej obsługi stron internetowych za pomocą programu NVDA. Strona jednocześnie stanowi miejsce do praktycznego przetestowania opisanych poniżej funkcji.

Co to jest NVDA?

NVDA (NonVisual Desktop Access) to specjalistyczny program przeznaczony dla osób niewidomych z kategorii programów odczytu ekranu, który umożliwia bezwzrokowe odczytywanie stron internetowych oraz innych treści za pomocą syntezatora mowy lub monitora brajlowskiego. Dzięki NVDA osoby z dysfunkcją wzroku mogą swobodnie korzystać z komputera, uzyskując dostęp do informacji i aplikacji w sposób dostosowany do ich potrzeb. Program może być pobrany za darmo ze strony producenta.

Samouczek NVDA

Podstawą bezwzrokowej obsługi komputera jest sprawne korzystanie z klawiatury. Ponieważ bezwzrokowe poruszanie się po komputerze jest oparte na wielu skrótach klawiszowych, niezbędne jest, aby niewidomy użytkownik w pierwszej kolejności dobrze znał rozkład klawiszy na klawiaturze. Pomocnym narzędziem w nauce klawiatury jest tryb samouczka, umożliwiający sprawdzenie i przyswojenie skrótów klawiszowych. Dzięki niemu użytkownicy mogą łatwiej opanować funkcje programu i efektywnie korzystać z jego możliwości.

Aby włączyć w samouczek NVDA należy wcisnąć klawisz NVDA oraz cyfrę 1 znajdującą się nad literą Q. Domyślnym klawiszem NVDA jest "insert", ale może to być też klawisz CapsLock.

Podstawowa nawigacja

Naciśnięcie na klawiaturze strzałki w dół powoduje, że program NVDA czyta następny element zawierający tekst, a wciśnięcie strzałki w górę powoduje odczytanie poprzedniego elementu. Dla ułatwienia nawigacji treść tej strony jest podzielona nagłówkami. Wciśnięcie litery H powoduje przeskoczenie do następnego nagłówka, natomiast wciśnięcie klawiszy Shift+H powoduje odczytanie poprzedniego nagłówka. Spróbujmy teraz przeskoczyć do następnego nagłówka i przeczytać treść znajdującą się poniżej naciskając strzałkę w dół. Innymi słowy, wciśnięcie litery H na klawiaturze powinno spowodować odczytanie tekstu „więcej o nagłówkach”, a następnie wciśnięcie strzałki w dół powinno zacząć odczytywanie akapitu zaczynającego się od słów „Organizowanie tekstu”.

Więcej o nagłówkach

Organizowanie tekstu na stronie internetowej za pomocą różnych rozmiarów nagłówków pomaga w tworzeniu jasnej i czytelnej struktury treści. Dzięki hierarchii nagłówków użytkownicy mogą szybko zorientować się w tematyce i łatwo znaleźć interesujące ich informacje. Nagłówki ułatwiają również nawigację po stronie szczególnie osobom korzystającym z programów odczytu ekranu, dzięki czemu mogą przeskakiwać między nagłówkami, aby sprawniej przeglądać zawartość strony. Nagłówki na stronie internetowej mogą mieć wartości od 1 do 6, gdzie 1 jest największy i najważniejszy, a 6 najmniejszy.

Treść tej strony jest podzielona nagłówkami rozmiaru 2, a tytuł strony jest nagłówkiem rozmiaru 1. Aby poruszać się między nagłówkami różnych rozmiarów, należy nacisnąć cyfrę od 1 do 6 znajdującą się nad klawiaturą QWERTY. Innymi słowy wciśnięcie cyfry 2 spowoduje przeniesienie do następnego nagłówka rozmiaru 2, natomiast naciśnięcie shift+2 spowoduje cofnięcie się do poprzedniego nagłówka rozmiaru 2.

O stronach internetowych

Każda strona internetowa jest czyimś indywidualnym pomysłem i w zależności od wiedzy i umiejętności tej osoby strona będzie bardziej lub mniej przyjazna programom odczytu ekranu. Dobrze zaprojektowana strona powinna mieć treść rozdzieloną za pomocą nagłówków, odpowiednio oznaczone elementy sterujące, przyciski, pola edycyjne itd.

Tryb edycji i tryb nawigacji

W programie NVDA tryb edycji i tryb nawigacji pełnią różne funkcje, umożliwiając użytkownikowi odpowiednie korzystanie z komputera. Tryb edycji służy do pisania i edytowania tekstu, podczas gdy tryb nawigacji umożliwia łatwe przeglądanie i interakcję z elementami na stronie lub w aplikacji.

Tryb edycji:

• Cel: Umożliwia wprowadzanie i edytowanie tekstu w polach edycyjnych, takich jak dokumenty, formularze online, pola tekstowe itp.
• Działanie: Gdy tryb edycji jest aktywny, klawisze na klawiaturze działają zgodnie z ich standardowymi funkcjami, np. klawisze literowe wpisują tekst, a klawisze strzałek przemieszczają kursor w tekście.
• Przełączanie: Tryb edycji włącza się automatycznie, gdy użytkownik przechodzi do pola edycyjnego. Można go również włączyć ręcznie, naciskając NVDA + Spacja.

Tryb nawigacji:

• Cel: Służy do poruszania się po stronach internetowych, dokumentach i innych interfejsach za pomocą skrótów klawiszowych, umożliwiając szybki dostęp do różnych elementów, takich jak nagłówki, linki, przyciski itp.
• Działanie: W trybie nawigacji klawisze na klawiaturze mają przypisane specjalne funkcje. Na przykład klawisze strzałek mogą służyć do przeskakiwania między elementami strony zamiast przemieszczania kursora.
• Przełączanie: Tryb nawigacji jest domyślnie aktywny poza polami edycyjnymi, ale można się między nimi przełączać, korzystając z NVDA + Spacja.

Spis treści

Poniższy spis treści zawiera linki przenoszące do poszczególnych tematów. Na końcu każdego tematu znajduje się link przenoszący z powrotem do niniejszego spisu treści. Kliknij spację aby aktywować link.

1. Tabelki
2. Menu rozwijane
3. Pola edycji
4. Checkbox
5. Przyciski
6. Ułatwienia dostępu w google
1. System operacyjny Windows i NVDA

Tabelki

Poniżej znajduje się tabela, składająca się z trzech kolumn, każda z kolumn posiada trzy wiersze. Winne słowa jest to tabela 3 na 3. Aby poruszać się w strukturze tabeli, należy jednocześnie wcisnąć i przytrzymać klawisze Ctrl, oraz Alt, a następnie poruszać się strzałkami. W inne słowa strzałki lewo i prawo pzemieszczają między kolumnami a strzałki góra dółmiędzy wierszami.

Poniżej taka sama tabela ale bez tekstu

Powrót do spisu treści

Pola edycji

Aby wyjść z pola edycji należy wcisnąć kombinację NVDA+spacja aby przejść w tryb odczytu.

• Pierwsze pole wyboru
• Drugie pole wyboru
• Trzecie pole wyboru

Powrót do spisu treści

Przyciski

Częstym elementem stron internetowych są przyciski, które mogą służyć do zatwierdzania wypełnionych formularzy albo innych funkcji, np. zalogowania do serwisu. Aby przejść do przycisku należy wcisnąć klawisz B - patrz ang. button. Standardowo ten przycisk może być użyty w kombinacji z klawiszem szift aby cofnąć się do poprzedniego przycisku. Poniższy przycisk jest linkiem do strony zawierającej formularz, który wykorzystuje wszystkie elementy opisane w powyższym dokumencie.

Idź do formularza

Powrót do spisu treści

Ułatwienia dostępu w google

Wyszukiwarka internetowa google posiada rozbudowany system udogodnień dla osób korzystających z programów odczytu ekranu. Aby wywołać stronę zawierającą link wyświetlony poniżej, należy wpisać dowolny tekst do wyszukiwarki i wcisnąć enter. Na stronie zawierającej wyniki wyszukiwania, pierwszą pozycją, dostępną za pomocą klawisza Tab jest opis udogodnień.

Poniższy link opisuje precyzyjnie udogodnienia oferowane przez wyszukiwarkę google: Tu link.

Powrót do spisu treści

PSystem operacyjny Windows i NVDA

Poniżej kilka wybranych skrótów klawiszowych przydatnych do poruszania się w systemie operacyjnym windows. Poniższy tekst jest rozmieszczony w tabelce składającej się z dwóch kolumn.

Powrót do spisu treści

Indywidualne szkolenia

Jeżeli powyższa treść okazała się przydatna i chcesz dowiedzieć się więcej, zachęcamy do kontaktu. Prowadzimy indywidualne szkolenia z bezwzrokowej obsługi komputera, aby pomóc w pełni wykorzystać możliwości programu NVDA.